Gmina Blachownia

Gmina Blachownia położona jest w zachodniej części powiatu częstochowskiego, przy drodze krajowej nr 46 łączącej Częstochowę z Opolem oraz przy autostradzie A1 biegnącej z południa na północ Polski.

Choć historia gminy Blachownia jest ściśle związana z przemysłem hutniczym i górnictwem rud żelaza, to dzisiaj ma ona ambicje stać się turystyczną alternatywą dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Blachownia ma ogromną przewagę nad pozbawioną kąpielisk Jurą - posiada piękny 47-hektarowy zalew, położony wśród sosnowych borów, które stanowią blisko 60 proc. powierzchni gminy.

Zalew powstał w latach 40. XIX wieku na bagiennym rozlewisku Stradomki przepływającej przez ówczesną osadę. Spiętrzona woda miała dawać napęd urządzeniom budowanej w pobliżu huty. Technologia poszła jednak naprzód, napęd wodny zmieniono na parowy, a zalew w Blachowni pozostał.

W drugiej połowie XX wieku zalew był jednym z najchętniej odwiedzanych przez częstochowian kąpielisk w regionie. Przepełnione autobusy miejskie woziły letników jeszcze w latach 80. Uruchamiano nawet dodatkowo tzw. zieloną linię.

W latach 90. XX wieku zalew zaczął podupadać. Przez lata mówiono o konieczności jego oczyszczenia i przywrócenia terenowi turystycznej świetności. Realizacja większych projektów nie była jednak możliwa, gdyż brakowało środków, a sytuację komplikowały sprawy własnościowe. Gmina Blachownia stała się właścicielem zbiornika dopiero pod koniec 2013 roku.

Burmistrz Sylwia Szymańska u progu swojej pierwszej kadencji, czyli od 2014 roku rozpoczęła intensywne starania o środki unijne na rewitalizację zalewu. Na początku 2017 roku wniosek gminy Blachownia o rekultywację zbiornika, zgłoszony kilka miesięcy wcześniej do ogólnopolskiego konkursu na dotacje z Unii Europejskiej, uzyskał ponad 12 mln zł dofinansowania. Stanowiło to 85 proc. wartości projektu obliczonego na ponad 14 mln zł.

Dzięki temu gmina Blachownia może dziś zaprosić mieszkańców i turystów nad oczyszczony zbiornik z piękną piaszczystą plażą, ścieżką pieszo-rowerową wokół zbiornika i wieżą widokową oraz oświetleniem solarnym.

Zalew jest miejscem wypoczynku wielu pokoleń. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Rodzice z dziećmi, młodzi i starsi. Można plażować, pływać rowerkiem wodnym i kajakiem, jeździć na rowerze, uprawiać nordic walking.

Nad zalewem organizowane są liczne imprezy przyciągające gości z całej Polski, m.in. Dni Blachowni, Zloty Morsów, Elemental Tri Series oraz Przełajowa Ósemka.

Gmina Blachownia to gratka nie tylko dla amatorów plażowania i kąpieli, ale także dla miłośników przyrody. Tutejsze lasy i podmokłe tereny są ostoją dla ptactwa, zwierząt i roślin rzadkich gatunków, chronionych w naszym kraju. Obszary otaczające zalew w Blachowni obejmuje swoim zasięgiem Park Krajobrazowy „Lasy nad Górną Liswartą”. Przez miasto przebiega „Szlak Rezerwatów Przyrody” prowadzący przez Kłobuck i Krzepice do rezerwatów przyrody „Zamczysko”, „Dębowa Góra”, „Modrzewiowa Góra” i „Mokry Las”. Kilkanaście lat temu na terenie gminy Blachownia powstał Obszar Chronionego Krajobrazu „Rozlewisko Górnej Stradomki”, o powierzchni ponad 100 hektarów.

Na turystów czekają też inne atrakcje. W Blachowni znajduje się źródełko św. Huberta, jedno ze źródeł rzeki Stradomki. Wodzie ze źródełka mieszkańcy gminy Blachownia przypisują działanie lecznicze.

Po południowej stronie drogi nr 46, tuż za autostradą A1, znajduje się tor „Wyrazów”. Jest on użytkowany przez pasjonatów motoryzacji od kilkudziesięciu lat. Początkowo służył cartingowcom i dysponował homologacją, był jedynym znanym w Polsce południowej torem treningów i wyścigów cartingowych. Jeździło tu wielu znanych polskich kierowców, w tym Robert Kubica i Bartłomiej Mirecki. Pod koniec lat 90. tor stracił homologację i zaczął podupadać. Kilka lat temu właścicielem terenu, na którym znajduje się tor w Wyrazowie, stała się gmina Blachownia. Obecnie planuje jego modernizację. Co ciekawe, tuż obok toru „Wyrazów” przez gminę Blachownia przebiega 19. południk.

W Blachowni znajduje się budynek Centrum Aktywności Obywatelskiej przy ul. Sienkiewicza, w pobliżu Urzędu Miejskiego i pięknego parku. Gmina Blachownia niedawno zrewitalizowała go przy wsparciu środków Unii Europejskiej. Budynek wybudowany w II połowie XIX wieku pełnił różnorakie funkcje: był domem zarządców huty w Blachowni, pałacykiem myśliwskim Romanowów, siedzibą SS, szkołą i blokiem mieszkalnym. Dziś jest domem dla stowarzyszeń, organizacji, seniorów, niepełnosprawnych, Uniwersytetu III Wieku i wszystkich mieszkańców chcących aktywnie działać na rzecz rozwoju gminy oraz integracji i aktywizacji społeczności lokalnej.

Urząd Stanu Cywilnego w Blachowni, sąsiadujący bezpośrednio z zalewem, znajduje się w niewielkim budynku, w którym kiedyś mieściła się stacja kolejowa. Wyremontowany kilka lat temu budynek liczy sobie ponad 100 lat. Linię kolejową prowadzącą przez Blachownię oddano do użytku w 1905 roku. Była to stacja końcowa.